Balans Lezen: De sleutel tot inzicht in de financiële gezondheid van je bedrijf

 

Een balans is een van de belangrijkste financiële overzichten van een bedrijf. Samen met de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht vormt het de kern van de financiële rapportage. Voor veel ondernemers kan een balans echter een complex en verwarrend document lijken. In deze blog leg ik stap voor stap uit hoe je een balans kunt lezen en begrijpen, zodat je beter inzicht krijgt in de financiële positie van je onderneming.

Wat is een balans?

Een balans is een momentopname van de financiële positie van een bedrijf op een bepaald moment, meestal aan het einde van een boekhoudperiode. De balans is opgebouwd uit drie hoofdelementen: activa, passiva en eigen vermogen. De balans is altijd in balans, wat betekent dat de totale waarde van de activa gelijk moet zijn aan de totale waarde van de passiva plus het eigen vermogen. Dit wordt ook wel de boekhoudkundige vergelijking genoemd:

Activa = Passiva + Eigen Vermogen

1. Activa (Bezittingen)

Activa zijn de middelen waarover een bedrijf beschikt en die in de toekomst economische voordelen zullen opleveren. Activa worden verder onderverdeeld in:

  • Vaste activa: Dit zijn de bezittingen die langer dan een jaar meegaan en niet snel in cash kunnen worden omgezet, zoals gebouwen, machines en voertuigen.
  • Vlottende activa: Dit zijn bezittingen die binnen een jaar kunnen worden omgezet in geld, zoals voorraden, debiteuren (openstaande vorderingen) en liquide middelen (cash en banktegoeden).

Voor ondernemers is het belangrijk om te begrijpen hoe snel hun activa omgezet kunnen worden in geld, vooral als er op korte termijn verplichtingen zijn.

2. Passiva (Schulden)

Passiva vertegenwoordigen de verplichtingen van een bedrijf, oftewel de schulden die het bedrijf heeft aan derden. Passiva worden verdeeld in:

  • Langlopende schulden: Dit zijn verplichtingen met een looptijd van langer dan één jaar, zoals leningen of hypotheken.
  • Kortlopende schulden: Dit zijn verplichtingen die binnen een jaar moeten worden voldaan, zoals crediteuren (leveranciers die nog betaald moeten worden) en lopende rekeningen.

Het is essentieel om te weten welke schulden op korte termijn afgelost moeten worden, omdat dit de liquiditeit van je bedrijf kan beïnvloeden.

3. Eigen vermogen

Het eigen vermogen is het resterende bedrag nadat de passiva van de activa zijn afgetrokken. Eigen vermogen wordt ook wel aangeduid als het "netto vermogen" of de "boekwaarde" van het bedrijf. Dit bedrag geeft weer hoeveel waarde de eigenaren van het bedrijf in bezit hebben. Het eigen vermogen bestaat vaak uit:

  • Gestort kapitaal: Het geld dat door de eigenaren of aandeelhouders in het bedrijf is geïnvesteerd.
  • Reserves: Opgepotte winsten die niet zijn uitgekeerd aan de aandeelhouders, maar zijn gereserveerd voor toekomstige investeringen of groei.

Een gezond bedrijf heeft doorgaans een positief eigen vermogen, wat betekent dat het meer activa dan schulden heeft.

Hoe interpreteer je een balans?

Nu we de onderdelen van een balans begrijpen, kunnen we beginnen met het interpreteren ervan. Hier zijn enkele belangrijke punten om op te letten:

  1. Liquiditeit: Dit verwijst naar de mogelijkheid van een bedrijf om op korte termijn aan zijn verplichtingen te voldoen. Door de verhouding van vlottende activa tot kortlopende schulden te berekenen (de current ratio), krijg je een idee van hoe liquide het bedrijf is. Een current ratio van minder dan 1 kan erop wijzen dat een bedrijf moeite kan hebben om zijn kortetermijnverplichtingen na te komen.

  2. Solvabiliteit: Dit geeft aan hoe sterk een bedrijf is gefinancierd met eigen vermogen ten opzichte van vreemd vermogen (schulden). De solvabiliteitsratio wordt berekend door het eigen vermogen te delen door het totale vermogen (eigen vermogen + schulden). Een hoge solvabiliteit betekent dat het bedrijf financieel stabiel is en minder afhankelijk is van leningen.

  3. Rentabiliteit: Dit vertelt je hoe goed een bedrijf zijn middelen gebruikt om winst te genereren. Hoewel rentabiliteit vooral zichtbaar is in de winst- en verliesrekening, geeft de balans je inzicht in hoeveel rendement je behaalt op het geïnvesteerde kapitaal.

Conclusie

Het lezen van een balans kan in eerste instantie ontmoedigend lijken, maar het is een cruciale vaardigheid voor elke ondernemer. Door te begrijpen hoe activa, passiva en eigen vermogen met elkaar in verband staan, kun je niet alleen de financiële gezondheid van je bedrijf monitoren, maar ook strategische beslissingen nemen over groei, investeringen en financiering.

Kortom, een balans is meer dan alleen cijfers op papier; het vertelt het verhaal van de financiële situatie van je bedrijf en helpt je de koers voor de toekomst uit te stippelen. Door regelmatig je balans te bestuderen, houd je vinger aan de pols en zorg je ervoor dat je onderneming op een stabiele financiële basis staat.

 

Voorkom financiële problemen door een goed debiteurenbeheer

 

Bijna elk bedrijf heeft er mee te maken. Debiteuren en dus een debiteurenbeheer. Dit is niets minder dan te zorgen dat de debiteuren op tijd betalen. En het is van essentieel belang omdat zonder inkomende geldstroom geen enkel bedrijf kan overleven. Als de debiteuren niet betalen kan dit zelfs een faillissement van je bedrijf betekenen.
Ondernemers vinden het vaak lastig om een klant te vragen om de factuur te betalen als deze is vervallen. En toch is het heel normaal. De klant doet het ook bij zijn klanten. En het is je eigen geld waarvoor je een prestatie hebt geleverd.

Hoe zorg je ervoor dat de klant op tijd betaald?

Stuur een duidelijke factuur. Het te betalen bedrag moet duidelijk zijn. Zorg er ook voor dat de factuur duidelijk herkenbaar is als factuur. Denk hierbij aan de lay-out en de omschrijving. Vermeld de exacte datum wanneer de factuur betaald moet zijn. Wees duidelijk in de omschrijving van de geleverde prestaties en voeg eventueel een specificatie als bijlage bij. Als hier misverstanden over bestaan kan dit vertraging opleveren. Voeg de algemene voorwaarden bij. Hoe duidelijker de factuur is, hoe minder discussie er ontstaat en dus hoe minder vertraging.

Hou je zelf ook aan de vervaldatum. Als de factuur vervallen is neem dan meteen contact op met de debiteur. Stuur een vriendelijke betalingsherinnering en geef de debiteur een paar dagen de tijd om alsnog te betalen. Vermeld dat duidelijk in de betalingsherinnering. Wanneer deze datum verstreken is, onderneem dan direct weer actie. Je kunt dan een aanmaning sturen en eventueel een incassobedrijf inschakelen. Wanneer je jezelf aan de vervaldata houdt, weet de debiteur dat je jezelf serieus neemt. Hij zal jou dan ook serieus nemen. En bewaar alle correspondentie uiteraard goed.

Herken signalen van de debiteur

Er zijn bepaalde signalen die je kunt herkennen. Een debiteur is altijd goed van betalen geweest en betaalt nu ineens in termijnen. Of een debiteur heeft altijd op tijd betaald en betaalt nu ineens te laat. Herken deze signalen. Het kan duiden op liquiditeitsproblemen bij de debiteur.

Zorg voor een goed debiteurenbeheer

Zie debiteurenbeheer als een belangrijk onderdeel van de bedrijf. Het gaat om geld wat je nodig hebt bij de bedrijfsvoering. Stel eventueel iemand aan speciaal voor deze taak. Houdt een goed dossier bij en wees niet te bang om een debiteur te benaderen wanneer dit nodig is. In het verleden heb ik vaak gehoord: Ja maar het is een grote klant en ik wil hem niet kwijt. Dus maan ik nog maar niet aan. Maar wat is een grote klant waard als hij niet betaalt? En als je netjes en correct blijft zal je de klant niet kwijt raken. Want hij weet heel goed dat hij moet betalen. Ik heb bedrijven failliet zien gaan omdat ze geen goed debiteurenbeheer hadden. De kunst is natuurlijk wel om de relatie goed te houden.